AX

 

 

                                                                                   

                                AX

 

 Eza qulbedê rezandê Suwêrek’i rayda Golwêranî’ra  vera sûki ray yena. Kişta rojhelatiya kerran serra vengê zerecêno winî weş yeno ki  ti vanê  qey oyo vano ”no heremê mino ”Xal ‘Husêno rezdê xwu mîyan di bi herdê xwoya citi keno. Mi selami dê, bi kokimeyda xwoya, çimê ci zî bî bî gidî, ez çetin weçînaya ew va:

-‘Eleykum selam ehlen wesehlen.

Serrê ci ravêrdîy bî ki desteyê ‘haletî bi çetineya tepişt bî, ge no heta, ge o heta pa şaneyayê. Mi rayşîyayena xwo berdewam kerdi. Finênra kişta raştê mina halikda bağbanîra bi vengê tûtika ez ciniqîyaya. Fina ceneyê, bağbanî her’hal vatê, eza tîya di, qaîl bî ez zî bizana. Ez ravêrda, o taw di  vao ki kişta vakurîya yeno ay ra yo ki boyên da weşi ame mi zincî,boy ki boy, boya gulan dê rezan çi boy çi boy,na boy, o ki gulê rezan boy kerdê ê  zanê.Taynekna ray şîya herem dê Kurkeyay di lâya Êlxanî hewna nêresaybîya ki kişta mina çepi ser rezên dê xasekî miyan di engûren esta, engûr niya ti vanê saya, awa fektê kesî şina.Tew a mevi heteki di qizilvankî engûrên esta ki zey sayan dê sûranaya.Rayşîyayen da mi na dara incilew ro amê çiman dê mi ver.Tayên incîlê sero  ki incîlê morekî cira hingimêno şino  awa fektê kesî  şina.Mi kerd dest berzo ci mi zerî nêker di çiki wêrê rezî tim sersey da incilewran di jew fin edizîyayeya xwo gêno,jew fini zi xwo nimneno kewno bursi.Mi lâya Êlxanî revêrnê resaya Rezdê Xal Bekirî Çoşmeyê rezî kerdo percên mîyanê rezî nêaseno ê ki  ûja ra ravêrenê  tim sereyê xwo kenê berz ew vinênê mîyandê ê rezî ra.Qaîlê mîyanê ci bivînê.Rezdê Xal Bekirî mîyan kewtenê rê zerîyên da bol û bol metîni lazima.Çiki Xal Bekir kewno kesî dimi hendê çend keydiman kesî fetilneno hewt xeyrdê Ellay ki serrê ci bîyê vêşî, winî nêbo fetilnayiş ra fek nêveradano.Wextê fetilnayişî kesîrê hewtay xeberî zî dano.Taynekna ray  şîyan  resaya mezelan dê sûki, kêfê mi kewt, qidûmê mi şikîya, ujay rew rew ravêrda.Resaya ray da Riha-Diyarbekirî, ray ser ra mi xwo eşt pey, ravêrda.Mi verê xwo da vera mezatê sûki.Ez winîyaya çend cambazî biyê helka werte dê ciynan di zi çend çarwey estê,jew vano kuruşen,o bin vano di kuruşî,jewna vano hîrê kuruşî,çahar kuruşî  winî winî şino ez ûja ra zî ravêr da mi xwo eşt mezatê dewarî. Xal Mehmûd ling seqetey ra tim bi herda xwo ya boza yenno mezat.Ew tim Tirkî qisey keno O yo Xal Zilfo ki  delaley keno eya nali bazar keno,Hurdinan destê pê tepişto ge vera cor,ge vera cêr e yê hêl kennê.Eşkeraya ki Xal Mehmûd qaîlo bigêro,Xal Zilf zî qailo ki hewna vay biroşo.Hurdina zî jew fini winêne rîdê  wêrda nali ra, fehm kerê deyî, wêra ci qaîla bido,qail niya,.wêra nali wesarê nal da xwo pêt tepişto a ya zî eynan xeyal kenna.O taw di Xal Ehmed bêhem asa ew çuweyê xwo savit erd ra vijîya werte.Nali nê vengîra tersê ew remê,wêra nali kewti dimi, ew mezatî mîyan ra nali vernî di, wêra ci dimo.Hurdina çiman ver ra bî vinî.Xal Zilf û Xal Mehmûd’îya bi  çimana ê yê geyrennê.Alvêr bi serd ew nêqedîya.Hurdina zi ê yê pey qehrênê.O taw di Xal Ehmed fina asa ew kewt bazallix.Behdê ci ey û Xal Zilf’îya amey werey. Xal Ahmed’î Nala xwo groti ew qelada Xal Mehmûd’îra ravêrnê,Xal mehmut pey qehrîya.Xal Ehmed;

-Xal Mehmud pey meqehrî karê mi bidi ez bidan to.

Xal Mehmud hevna vêşî pey qehrîya.

Solixna tepîya  bi sandiq ta qiymalîyana Xal R. kewt çiman ver.Ew

-Lehmecuuuun,nanê goooşşşt..

Winîya ki keso nê winêno..No fin bi Tirkîya  ew vengdo berza;

-Atmış yedi vilayet gezmiş,yemeklerin içinde nam salmıştır.Qiymalîîî ,nanêê goşoşşt.

Ê  ki nezdibî, Xal R.sero arêbîyay ew ca di qiymalî pêro roşîyay.Sella qiymalîyan dê Xal R.bî veng.Kêfê Xal R. zî bi weş.Bi lezeya sela xwo ya vengi giroti ew werte ra bi vinî.Vîstekna tepîya vengê şitroş û bîyanroşî ame..

Şîîîr,şıııııt,süüüüt

Kişta bîni di bîyanroş..

İlaaaaç,Biyaaaan,Dermaaan..

Vanê, ew qediha xwo danê mûndqedihta xwo ro.Veng vejennê.

Axayê xerc dê Şaredarî Qerega ser ra o yo alvêrî xeyal kenno ki dewaro ki roşîyayo xercê ci bibirno.Bi neya ê ki alvêr kenê zî qando ki xerc nêdê, ê yê zî dekanê xwo virazennê.Qandê nê halî Axayê xercî caran mezati hesnêbenê.Vera dihîro bîyo germ qandê coy mezato hêdî hêdî beno vila.Ez zî mezat ra vijîyaya ew mi verê xwo da vera  çarşi, kewtan ray.Kişta mina çepa bostanî  estê seran ser hetanê evdalaxa kihoyîya.Tana o kişta Maxê banan çatê pê kerdê vêrê ciyê roşenê.Çend gamîya tepîya nalbend o yo qando ki estori naley kero estori çetin şeno tepêşo, bi neya cehd kenno cefa veno.Vêrê estoro zî qando estora ci naleybo paştî dano ci.Ez bi meraqîya hêdî hêdî ravêrda.Xandê Abikan vero jew vinderdeyo wesarê herên do girdî ci dest di tepişteyo.Ame mi vîrî ki no merdim Xal B.yo ew hêrê ciyo namedar mi fehmker di ki  no yo.Xal B.û herdê xwo ya bol qureyê bi ê halîya vinderdeyê.Pey hesîyatişê mi,bi nê herdê girdîya estoran  ancênê ki cira qatirî bibê.Qatirî wextan bol bi qiymetê ew bol vayê.Coyra yo ki Xal B.Ew herê ci bol bîyo bi qiymet.A ray,  raya hemamîya zi,cênîyê ki şirê  Hemam a rayra ravêrenê. Cenî ki hemam ra vijênê  gume ciynan  benê sûrî.Ê ki ûjanan ra yê winênê ciynan ra  qaîlê bivînê ew bisilasnê, ki xwo rê biwazê.Cenîyê ki herê Xal B.vînenê winênê pêra ew hûwenê zanê ki no herê Xal B.çi kar keno.O taw di vera Eynî dê Serebî ra vengê cenîya ame. Bi teşefa cenîyan qandê nobeta awi lej kerdên.Vengê sîtilan dê awi ew vengê cenîyan kewt bi pê mîyan.To vatên sîtilê ciynanê zî lej kennê.Ez vera çarşi ravêrdan mi dî jewerî çend çakêtî eştê xwo qol û milî ser ew o yo  veyndano:

Cakêêêt,Heleeeeb.çakêêêt ercaaaan,erzaaaan ucuuuuuz.cakêêêt..

Kişta bîna Xal.M ew cenêka ci Xal F kewtî  çiman dê mi ver.Xal M nişto herdê xwo Xal F zî aya ci kişta.Ê yê ray şinê.wêrê dûkanan ê yê qisey erzenê ciynan.Ew;

-M.ceyran senîno?

Xal.M;

Qewetlîyo..

Jew qedêneno o bin dest keno pa;

M.Ceyran senîno?

Xal M,

Bol qewetlîyo…

Xal M.Şewqerda xwo yo bê pirnika serey ci yo rayşîyayiş tê her do xwo ra ,ge o kişta,ge no kişta hêlbeno.Winî ravêr di vera cêr şi.Eza rayşîyayiş tê xwo rê berdewama şina.Mi dî jewerî vewri ronaya o yo bi bixşîya cayê ra  simerê ci dano kişti ser,cana ra zî o yo veyndano;

Vewriiiiii,zerî veşatanrêê vewri…Kaaaar buuuuz..honiiiik

Ez resaya mewlexaney , makinayên da girdi vinderdêya jewo ser ra sandiqan ronano,jewo zî cêr ra gêno.Boyênda bol weşa ciynan ra yena.Bol weşa bol.Mi mirdî anti xwo zerre.Kiştên ra zî eza winêna sandiqan mîyan ra henarî,miroy,incîlî, ti vajê çiçî esto. Boya ciynana weşi kewta pê mîyan.Mi verê xwo da vera Meydan do newe cadê cambazan ew kuçedê şeytanî.Ez winîyayan çenge di dûkanên do werdî di  serênên do Yahûdî refandê dûkan dê ci di xeylên şûşey rêz kerdeyê.O yo şûşer ra  dermano ki bixo viraşto roşeno jewerî.Oyo ci rê salixî dano vano wina biki ew girweyê xwo keno ercîyaye.Ê dûkanî heteki di jewerî pêşmalên da çermeyêni pişta xwo mîyane ra o yo sewlan derzeno ew qîrêno şağirt tê xwo ra ew vano;

Oxil eza vana direwtî bidi tîyê dorpî danê..

Şagirtî viyeyê xwo çewt kerdo, ew kiştê ra zî wista dê xwo ra sîleyên da bê hemi nêwe ro deyî ci ra hetan ki şeno dûrî vinderêno.Ciynan heteki di zî çermeyên do bi pûrt ronayeyo sero mesî arêbîyayeyê,jew werzena jew anişena bîya vingîna ciynan.Taynekna o kij di aşxaney rezbîyayeyê.Kêver dê ciynan ra dûnêno yeno ki tewr dê boyda kuwabîya kûçe visto xwo ser.Westayo ki kêvêrî veroyo kistê ra o yo goştî keno şîşi ra,kiştê ra zî  goşto ki pê nêtepêşeno  o yo  jew fini alû keno bi desta çoşme dê şîşer ro guvişneno.Kiştên ra zî  o yo qîreno;

Kuwab,buyruuuun Kuwaaab esttoooo.Kebab heyiiiii.

Ew vengên do nizmîya zi verê xwo keno vera o ki kûwabî peyşneno,hêlpêzevanî rê  vano ki.

Hêlki Elo Hêlkı xirpona  o yo yeno,Yelle elo yelle bir xırpo daha geli..

Bi neya Elo dûnî bindi mendo Pûrtîya destan dê ci yû ê birwan dê ci pêro adir ra veşaya, nêmen da bîyo rût,dûn ra çimê ciyê hersî kene halê ci hal nîyo.

Mi çenge tada ew kewtan rayda meydandê newî. Ki çi bikewa ti vanê merdimê sûki ew ê dewan pêro tîya arêbîyayê.Eki bi çefîyê,ê ki bê çefîyê,ê ki porinê,ê ki bê porê.Ti vane oxilê mêsan dê hingano.Vengêndo bol ew himmi himma ci ra yena.O ki qîrenno,o ki hedî vano.Tayn taynê ciynan zî ê yê peranê xwo amorenê ew kiştêran zî kenê tûnik ta êleg da xwo ya zerî,çiki çaxê awdaz dê nimazî Ulucamî di tiriteni bol bena.Eza hewna ney fikirêna finên ra mi dî kûrsîyê  hewa ra kay kenê, ew tayênê kursîyan danê pê sere ro,tayênê zi kewnê werte,tayênê zî  nêro ciynan deyî xwo danê kişti ser.O taw di kûrsîyên mi vero bi venga ame erd ro.Ez tersaya ew hol bîyan,mi xwo da kişti ser.

   Ez winîyayan ki eza erdo,ti nêvanê ki karolî ra kewtibîyan.

                                                                                                                             Zülfükar AYYILDIZ

                                                                                                        zulfukarayyildiz@windowslive.com