WAHÎRA MANGA ŞİNA WAHÎRDA HERÎ RA DO WAZENA

Ana Sayfa » Edebîyato Newe » Ceribekîy » WAHÎRA MANGA ŞİNA WAHÎRDA HERÎ RA DO WAZENA
Paraki
dûrik : 17 Kasım 2013 - 22:42


 

WAHÎRA MANGA

ŞİNA WAHÎRDA HERÎ RA DO WAZENA

 çiçek

 

‘Erebîy, bihezar serrana neftî/petrolî sero veyşan teyşan mendîy. Dinya di bêdevan û xurmeyan çîyêndê înan çinêbîy ew nêzanayê jî.

 

     Ewro jî, ro ci şik bîyê ki;xezînênda girdi sero ronişteyê. Çinêbyayişîra reyayî , kewtîy nîmetan mîyan. Vatişê mi noyo ki;exlaqê mayo weş Îslameteyra, ziwanê mayo şîrin jî bav û kâlândê mara, marê mîras mendo. Exlaq û ziwanêndo şîrinra  kemaleyi virazêna, kemaleyra jî însanetey vrazêna.

 

     Kok û rîçeyê darên eke wişk bo, do nêşo awi bianco xwu zerre, dari do hêdî hêdî biriziyo-bihelisiyo. Kok û rîçeyê milletan jî exlaq û ziwanê milletano. Exlaq çiçîya warîbo, ziwan jî goreyê ey şekil gîno. Eger dîn Îslambo, goreyê Îslamî dêsê totikî do prodeyo. Çi ki: “Her dari kokdê xwu sero kiho bena.” Ziwanîra ziwan ferq esto. Ziwanê kuçan esto, ew ziwanê cem’etan esto. Cem’et ziwanê xwu bi edebdê dîndê xwuya terbîye keno. Laberê ziwanê kuçan, çiçî raşt bêro ey hewadano, çiçî dekewo ci goşî eyrê beno müşterî. Bêparzûn geno, bêparzûn jî vano. Ne exlaq maneno ne jî ziwan.

    

     Verênan vatê “Kuçanî cadê xwudi grana.” Heme çî cadê xwudi grano. Koyî cadê  xwudi, deştîy cadê xwudi, royîy cadê xwudi granê. Ew cadê xwudi jî weşiyê. Koyîy bi vewra, veyvîy bixemila, rezîy bi engûra qîmet genê. Însan qesr û qonağandi, ‘heywan axurandi. Ma’r qulda xwudi, ‘teyr halûnda xwudi, ğezalîy deştandê xwudi lîyaqê coydê xwuyê. Exlaq bi însanîya, ziwano şîrin bi însanîya weşo ew xeml û zînetê însanano, embazê kesî rindî bê, keso jî vera rind şiro. Qandê coy exlaq birayê ziwanîyo. Eger exlaq exlaqo salihîn bo se ters çinyo. Labrê exlaq, exlaqê kuçan bo, tertele û lerze do dest pa kero. ‘Esl û fesl, jew bi jew do zey îney û bîrana bimiçiqiyê. Îneyên bêawîy, bîrên bêomidî do meştîrê, bêma’r û bê damaşkûlan çiçî verdêy!

 

     Çimîy cadê xwudi, birweyîy cadê xwudi, lewîy cadê xwudi, ziwan cadê xwudi beno wahirê ma’nên. Ziwan, mefteya aqil û qelbîya. Mefta çinêbose aqil jî esîro, qelb jî esîro. Ewro kerteya mefteya ma şikatêya, rizyayeya, derbedera. Ziwanê ma aqil û qelbdê marê bîyo ğerîbê  ğerîban. Her mexlûqat biziwandê xwuya, derdê xwu ano ziwan. Çi ‘eybêndo grano ki;ziwanê ma ‘heme hetanra derbeder û ‘heme cayanra qewirîyayo!

 

     Serê vajekên/kelîmeyên çendik û çend cezayîy biriyay. Pîra ‘hewtay serrê , şina firûna nanî, mecbûrê na qisaya meşhûri manena: Oğil! Bitirkî mirê  nanên bidi!  Sero jî serevde kenê, vanê “Ziwanê kurdî, ziwano medenî nîyo!”  Hem dest û linganê ma grêdanê hem jî vanê “De vazdê!”  Bahdo jî vanê “Bewnî tîyê nêşenê, ti şo bi kalanan roşi, temaşeyê ma biki! Yanê, mergê xwu bipawi!”

 

     Çi şermêndo grano ki;ziwanêndo şîrin yeno qedexekerdeni. Ez vana qey, dinyadi nay ra deha e’hmaqeyênda girdi, cayêna di çiniya. Xwura kufur bixwu e’hmeqeyênda girda. Ziwanîy pêro, ayatê Ellahîyê.  Kam ki înkar kero, kewno kufr û zulmî mîyan. Wahirê nê vatenan misilman bo jî no hereket kufrî rê paştî dayena, kufrî rê yarmeteya! Nêweşeyênda girda! Bi na nêweşîya, brayey do senî vrazîyo?

 

     Ziwanzanê almanan vanê: “Kam ki ziwanê xwu weş bizanose, do bişo ziwananê bînan biasaneya bimûso/bander bo!  Eki ziwanê xwu nêzanose, do ziwanêna jî bire’heteya kes nêşo bimûso!”  kes derdê kesîy nêzano. Hele hele nêzemanîdi. Hele hele bi tamara millîyetêna tim û tim deyayo bindê qoltiğandê ci ro se! Ew hele milleta kesî bixwu, kesî fehm nêkerose, derdo nêante jî xwura noyo!

 

     Hebê cira vanê: “Hina ameyo do hina şiro!” Cadê xwura meluwi! Ti çend bilûnê do cira ‘hend boy bêro!” hebê cira vanê: “Vengê xwu meki! Kilawa xwu, xwu sero tepişi, torê na besa! Bewni nan û awda xwura! Bewnî herkes kewto nan û awda xwu dimi.”

 

     Nê şîretan ra, boy û bexara tersî ew teraley yena.

     Goreyê nê vatenan, kes xwurê jî, merdimandê xwurê jî, ew ziwan û ‘edetandê xwurê jî beno kovîyê peydê ‘hewt koyan. Wa kes xwurê bimiro nê ‘halî vêrîyo! Coy dê ‘heywanandê kedîkerdan ra do çi xeyr bivijîyo!

 

     Însaneya ma, ma rê vêşî vîneyena. Ziwanê ma marê vêşî vîneyeno. Şar bi ziwandê ma ya beno nêweş, ‘hizûrê ci remeno, tamê fek dê ci viryeno! Bi çimandê  xwuya ters ters winênê ma ra. Tenya jew ziwanî rê akerdeyê goşê ci. Zewmbî nêzanê, kesî nasnêkenê! Xwu danê cahîleyro! Çağo ki ma qisey kenê vanê. “No çiçiyo! No jî ziwano! Ma  yê fehm nêkenê, bi tirkî qisey bikerê!” ew sero jî vanê: “Dînê îslamî di, nejadperestey/irqçîtey çinîya!”  Fekê  ma genê, ma jî saf saf , bê’hes û bênefes vengê xwu nêkenê ew şinê wayirda herî ra do wazenê!” 

 d

                                                                                                                                             Faruk Çetinkaplan

Zeliqokîy :zazaki

Şîrove Biki:

Name û peyname
Edresê e- postay
Şîroveyê to:

Şîrovey:

şaban şenateş
18 Kasım 2013 - 17:44

Ti bîyê ‘Hac û ma bîyê mi’htac(Wahîra manga şina wahîrda herira do wazena.

faruk çetinkaplan
18 Kasım 2013 - 22:13

Nê hurna pîlvajey zeki brayê pê bê!

reqlamê maldanan

nûşteyê ki ci manenê

Qisê Roşanîyê Berey Mendey

Qisê Roşanîyê  Berey Mendey    Recep YİĞİTBAY Vengê şîîran dê Feqiyê Teyranîya mi dest kerd nûştedê  xwo ,  kelimeyê ki bi eşqa

MEKTÛBA VÎST Û NEWÎ(3)

NUKTEYA HÎRÊY Xurûfê Muqata′ay[1]ê ki seredê sûran dê, hergi jewênda ci şîfreyêndo îlahî yo; ′evdandê xwuyê xasan rê îşaretêndo

RÎSALEYÊ REMEZANÎ(2)

NUKTEYA DIDÎY Rojeyê Remezanîyo bimbarek, kişta şukurdê ne′hmetandê Cenabê Heqî ra, xeylên ′hîkmetandê ci ra ′hîkmetêndê ci no yo


Hit Counter provided by laptop reviews