rîsaleyê nur ra

DERMANÊ VÎST Û DIDÎY: Hey nêweşo birao ki zêdê fecrî, nêweşînê granîy cirê bîyê mek[1]r. Sifte eza mizgînî[2] bi to kena ki, fecir mu’mînanrê bimbarek ‘hesibêno. Mi no, rewnao kesandê ewlîyanra aşnawitê, laberê mi nimî[3]yê ci nêzanayê. Nimîyêndê ci niqitîya[4] mi zerrîyo ki:

Ehlûllahîy qando ki biresê mirazînda Ellah’î, qando ki çîyandê manewîyandê lûk[5]andê dinyayê girdanra nata bê[6] ew qando ki se’adetdê ebedî peyda kerê, di asasîy şopinayê[7]. Jew: Rabitayê mewtî[8]yo. Yanê ze ki dinya fanîyo, do şikêr[9] bo ki, bixwu jî ê dinyadê fanî mîyan di meymanêndo wezîfedaro fanîyo. Bi no babeta coy[10]dê xwuyê ebedîrê qeyret kerdo. Ê didîy: Qando ki nefsdê xwuyê emmarî[11] û ‘hîssîyatdê xwuyê korfe’hmîra bireyo, bi çîle û parêzana qeyret keno ki nefsê xwuyê emmarî bikişo.

Şima, hey birayê ki nîmweşey[12]a gandê xwu kerda vinî! Di asasê ki bê şima, kilmane[13], gengazane[14] ew benê sebebê se‘adetdê şima, deyayê şima ki, şimarê tim û tim wezîyetê gandê şima, fanîyeya dinyay û însanan bîyarê şima vîrî. Ki wina bo, deha dinya nêşeno şima bifetisno ew ğeflet jî nêşeno çimanê şima bigîro. Ew nefso emmare bi ‘hewesdo rezîl û bi nefsdo serkeş[15]a helbet ki nêşeno wina kesêndê nîmweşî[16] yan jî nîmmerdimî[17] bi nefsdo şehewanî[18]ya bixapêno; tavilên mekreyda cira reyêno.   

Îşte, mu’mîn bi sirrdê îmanî û teslîmîyetî û tewekkulîya, dûm[19]êndo kilm di ze ki ehlo ewlîya bi çîle û parêzana ray şino û ê meqaman fîneno xwu dest, o jî şeno bi a nêweşînda xwuya zêdê fecrîya grana îstîfade bikero û ê payeyan bifîno dest. Wexta a nêweşîna grani nînan bol şenik kewna.

[1] Bela, musallat, gîrîyane kewteni, kîber kewteni, qapî kewteni, cirê bela bîyayen û cira nêcibîyayeni.

[2] Mijdîyanî.

[3] Sirr, mîyanikeya ci. O çîyo ki eşkera nêbîyo û serê ci grote mendo.

[4] Niqitîyayeni, neqitîyayeni: Qelb kewteni, zerrîyo kewteni, ‘hîs kerdeni, mojîyayeni, moje ci zerrî kewteni.

[5] te’hlûke, gîrgîn

[6] Nata bîyayeni: Kişti ser bîyayeni, cira dûrî bîyayeni, heta xrabeya cira dûrî bîyayeni.

[7] Şopinayeni: Şopa ci ramiteni, ci dima şîyayeni, dimdarê ci bîyayeni.

[8] Besteyê mergî, ze ki kes merdo.

[9] O ki şik beno, o ki fikirêno, keso ki wesfê cîyo ravey şikbîyayîşo.

[10] ‘Heyat.

[11] Nefso emmare: Nefso ki kesîrê tim û tim rayanê xraban mojneno û kesî rayser fîneno.

[12] Nîmeyê weşîni, nîmeyê gansilametey, nîmeyê biganûweşey.

[13] Bi kilmeya, bi şiklo kilma

[14] Re’hatane. Bi re’hateya, bi qolaya

[15] Nefso serkeş: Nefso xwuserî. Nefso ki sereyê xwu anceno(kaş keno) û goş kesî nênano.

[16] Nîmweşe: O ki nîmçera weşo, tam weş nîyo, gansilametaya ci tam ca di nîya, nêweşo.

[17] Nîmmerdim: Biuzr, egerin. Keso ki kişta ganîya, kişta gan û rihdê xwuya nîmçe mendo; mersela seqeto, nêşeno, zêdê kesandê weşan nêşenao xwuserî kar û gurweyanê xwu bixwu bikero.

[18] Nefso şehawanî: Nefso ki tey şehwet esto, nefso ki kesî sewqê cînsîyey keno, nefso ki hemberê cînsî wazeno.

[19] ‘Emir, zeman, wext, dem.

tadok:Şaban Şenateş