Rîsaleyê Nêweşan ra

DERMANÊ VÎST Û PANCÎ: Hey nêweşê biray![1]Şimayê dermanên û tîryakêndo wennûs[2]o epey heqîqî û tamweş û bine‘hfet[3] û ‘hemî çîrê şîfadar geyrenê. Îmanê xwu kişf (û kamîl[4]) kerê. Yanê bi tewbe û îstîğfar û nimaz û ‘evdeya ê name tîryakê wennûsê îmanî û dermanê îmanî bigurweynê. 

Belê, poxi[5]da mertaw[6] û beste bîyayenda dinyayra, ‘hend û zêdê dinyayên ganêndê ehldê ğefletîyo nêweş û manewî peyda bîyo. Ma xeylên rîsalan di beyan û îspat kerdo ki îman, zêdê ê derbandê zewalî[7] û fîraq[8]dê dinyay, o gano ki heta manewîyatîya kul û dirbetan mîyan di mendo, finêra ci kul û dirbetanra reyneno û cirê şîfa dano, cirê beno şîdaro heqîqî. Qando ki ez ‘sereyê şima vêşî nêtewnî, eza tîya di kilm birnena. Darîyê îmanî jî, ‘heta ki mikûn beno, bi kerdiş û caardişdê ferzana tesîrê xwu mojneno. Noqor ğeflet[9] û sefa’het[10] û ‘hewesato nefsanî[11] ew lew’hîyato ğeyrî meşrû[12] jî tesîrê ê darî û tîryakî şikneno. Madamo ki nêweşîni ğefletan wedarnena, îşte’han birnena, vernîya kêfdê ğeyrî meşrûy gîna, cira îstîfade bikerê. Bi tewbe û îstîğfara, bi diha û nîyaza darîyanê îmanê heqîqîyanê wennûs[13]an û nûran bigurwênê, cira îstîfade bikerê.

Cebano Heq şimarê şîfa bido, nêweşînanê şima, şimarê keffaretu’z-zunûb[14] kero. Amîn, amîm amîn.

رَبِّنَا بِاْلحَقِ وَقَالُوا اْلحَمْدُ لِلّهِ الَّذِى هَدَينَا لِهذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْلاَ اَنْ هَدَينَا اللّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُل ُ [15]

سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا اِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيم ُ [16]

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ طِبِّ الْقُلُوبِ وَ دَوَائِهَا وَ عَافِيَةِ اْلاَبْدَانِ وَ شِفَائِهَا وَ نُورِاْلاَبْصَارِ وَ ضِيَائِهَا وَ عَلَى آلِهِ وَ صَحْبِهِ وَ سَلِّم ْ [17]

 وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ  Me’alê ci: ‘’No kitab, hergi derdîrê dermano.’’[18] Latîfeyêndê tewafuq[19]îrao ki, ma bi nêzanayîş û şik nêbîyayîşa elîfê serdê nusxa[20]dê destnûşte[21]de Re’fet Begîyê siftekênîyê pêtî û elîfê nusxaya Husrew’îy amordîy, ‘eynî bi cumlerda  وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ ‘îya jewan jew raşt yena^{Haşîya [22]}. Hem fina bi ferqêna namedê muellîf[23]dê nê rîsaleyê ‘’Saîd’’îya jî raşt yena^Haşîya[24]. Laberê elîfênda mertaw[25]ê nûştedê unwandê nê rîsalî nê’hesibîyaya.

Cayêndo ‘ecêbo ki, nusxaya ki Suleyman Ruştî’y nûşnaya, tew elîfîy vîrî di nêbîyê û şikê ûjay jî nêbîyo, 114 elîfîy ew 114 sûreyê bimbarekê Qur’anîyê ki 114 sûreyanê şîfayînanê bimbarekan gînê xwu mîyan, bi cîya tewafuq[26] bîyo ew bi nîna pîya qisaya وَهُوَ لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ ‘i şeddeya lamı bi finêna ‘hesibîyayîşa bi ‘herfandê 114’a jewan jew raşt ameo.

‘‘                                                       ∞∞∞

[1] Hey birayê nêweşîy!

[2] Pîroz, fîroz, bimbarek, mubarek.

[3] Ne’hfetdar. Çîyo ki, keso ki xeyr û ne’hfê ci esto.

[4] Mi eşt ser.

[5] Rî, sebeb, semed.

[6] Têkilî, têkildar, hîlb, hîlbîyayeni. Bi Tirkî’ya ‘’ilişki, ilişkili, alakadar, alakalı’’

[7] Vinîbîyayîş, çinêbîyayîş.

[8] Abirrîyayîş, cîyabîyayîş.

[9] Vîrakerdiş, xwuya şîyayîş.

[10] Çîyo ‘ar û ne’hs û pîs û xrab.

[11] ‘Hewesato nefsanî: Çîyo ‘aro ki goreyê şexsdê kesîyo, umûmî nîyo, ‘heme ca di nêbeno.

[12] Lehwîyato ğeyrî meşrû: Kay û şênemegîyê ‘heramîy, şewq û şên û livo ‘heram.

[13] Pîroz, fîrûz, bimbarek.

[14] Keffaretu’z-zunûb: ‘Ewêzîya gunayan. Gunayan ver kerdeni. Sebebê ‘efbîyayîşdê gunayan bîyayeni.

[15] Vanê ki; Ellah’o ki marê no nasîb kerdo, Ey’rê şukur bo. Ki Ellah’î marê hîdayet nêkerdayê, ma nêşayê xwuserî raya raşti bivîno. Bi sond bo ki(sondî ser bo ki), xeberokê Rebdê ma heqî ser ameyê. (Sûraya A’rafî 43)

[16] Ma To hergi sifatdê kemanîra dûrî fînenê. Bê mûsnayîşde To, zewmbî tew îlmêndê ma çinîyo. Bêguman ki Ti, ‘hemî çî bi heqeya zanê û bi ‘hîkmetîya kenê. (Sûreya Baqara 32)

[17] Îlahî, Efendîyê mao Muhammedo ki wahîrê qelbdê tibbî û dermanano, şîfa û weşûbiganê bedenano, roşinaî û nûrê çimano, Ey’rê ew alê beyt(malbatda()dê cirê selat û selam biki.

[18] Musned, 3/335; Suyûtî, el-Fethu’l-Kebir: 1/327.

[19] Raştamîyayîş.

[20] Nusha. Hergi nûşte û kitabênra jewêndê ci.

[21] Nûşteo ki bi desta nûşîyao.

[22] Haşîya: Qando ki elîfa tembekerdişîya dimayêni nênûşêna, dexîl nêbîya, taw nê’hesibîyaya. Re’fet, Husrew.

[23] Nûştok. O ki kitabên yan jî nûşteyên nûşnao, keso ki karê nûştişdê nûştekarey keno.

[24] Haşîya: Madamo ki peynîda Kerametdê ‘Alewîye û Gawsîye di qandê gazîkerdişî namedê ‘’Saîd’’î elîfên roneyaya û bi neya ‘’Saîda’’ vrazîyao, beno ki na elîfa vêşî winîna a elîferira. Re’fet, Husrew.

[25] Hîlb, têkildar, ‘aîd, ‘elaqadar, ‘elaqeder.

[26] raştan raşt.

Tadok:Şaban ŞENATEŞ