ŞÊRÎ Û Bİ MÊŞA

ŞÊRÎ Û Bİ MÊŞA

‘Heywanan mîyan di hêlewano tewro gird şero. Wexto ki ray şino, bi pencandê xwuya ‘ecêbîy mojneno. Kotî ki pay kero, ûja di şopa pencan û nengûyandê ci asena. We’hşîy pêro cira tersenê, cora cirê vanê qerralê ‘heywanan, şêro qerral.

Rojên wextê dihîri şêro qerral qayîlo xwurê darên bin di mêl bo û biaresîyo. Şêr şino darên bin di, mêş û morîra dûrî vekewno. Şîrinaîya hewnî di bi vengdê mêşêna aya beno. Mêşên yena, bena vîngi vînga ci û vana:

-Şêro qerral, gazincêndê mi tora esto. Qando ki şêr hewndê xwuyê şîrinîra aya beno, bol qe’hrêno, ‘hêrs beno, na poxira vano:

-Tîya nêvînena eza hewn di!? Şorî, dima bê!

Ney serra, mêşi şêrdê qerralîrê vana:

-Ti şêro qerralê, ti do goş mi nê û bi qerarêndo pêta kudênena.

Ney serra şêr deha bol qe’hrêno û ‘hêrs beno û vano:

-Mêşa netebaya hêçeki! Eger ez werza xwu ser, ez do îspatey to bihenciqnî ha! Eger ti mira geyrî nêbê, ez do to qenda kutikîyo vejî! Mevindi, bice’hnimî şorî!.

Laberê ney serra mêşi jî ‘hêrs bena û de’hweri kudênena, wina vana:

-Şêro şêr, nika tîyê kenê bi qerraleyda xwuya mi bitersanê? Ez şena bol ‘heywanandê zêdê to girdan, heta to girdêrî xînt kera û agemî fîna.

Nê qisandê nerîyan serra şêr, beno ze kelansîngi û cadê xwura ‘hulo beno. Şêro qerral pencanê xwuyê zêdê tapana û bêteran erzeno bi mêşeri ki ci tepêşo. Ey qerral herişê serdê mêşeri keno jî, ma mêşi qe vindena?

Mêşi xwu gîna erzena pirnik û goşandê şêrî ser û ‘heme cayê ci werimnena, masnena. Şêr xwu ata ‘hulo keno, nata ‘hulo keno, laberê çi fayde ki, çîyên nêşeno havil kero. Mêşi serra şina, birra şina, xwu cêra dekena, corra dekena, îspatey şêrî kena xînt. Wel’hasilê kelamî şêr bi no babeta beno xînto bûdele, laberê xemê mêşeri nîyo, mêşi ne betilêna, ne jî çi.

Şêr, wexto ki bi mêşa lej keno, vano beno ki aya ci het di. Pencanê xwu ata erzeno, nata erzeno, welakîn ki çi ne’hf ki, mêşi goreyê şêrî ne cêr da, ne cor da, ne ser da, ne bin da, ne jî cana da. Cora destbera şêrî tebayên nîna, ci destîra tebayên nîno. Şêr bi no şikla beno peyhuwatekê ‘heywanandê bînan, ‘heywanê bînîy pêro xwurê yenê temaşe, benê temaşegerê ci.

Nînanra zebra vana ma şirê bi mêşera qisey bikerê, wa deha bol şêrî serdi nêşiro. Eger wina bo, şêro qerral do deha bol ‘hêrs bo û bêro hêrişê serdê ma kero. Neya tepîya ‘heywanîy arêbenê pêser û pêro pîya şinê mêşeri heti, pey qisey kenê, vanê:

-Mêşa way, ma tora reca kenê, şorî şêrdê qerralîra ‘ef biwazi, wa to ‘ef kero. Wa ‘hêrsê xwu ma sero jî teber nêkero.

Ney serra mêşi na recakareyda ‘heywanandê darîstanîra deha bol qewet gîna û xwu gran tepşena, xwu degîna, kebîrey kena û vana:

-Nê. Ez eyra bexşîş nêwazena, wa o mira bexşîş biwazo. Ey mirê neheqey kerda, gereg ki ez ey ‘ef kera.

Heywanîy nê fêl û xusletê mêşi raşt nêvînenê û nê’ecibnenê. ‘Heywanîy mêşira qe’hrênê û cira kewnê dûrî. Neya dima şêr jî tayên yeno a xwu. Ameo a xwu hema, hewna qe’hr û ğezebê ci nêanişto.

Mêşi jî ê xwura nêkewta. Mêşi wînana ki şêro o ‘hal di, qayîlo hêrişê serdê ci kero ki lejê xwuyê şêrî qezenc kero. Mêşi jî tayên nîya. Cora kiştênra qayîla qerezê xwu qezenc kero, kiştênra jî qayîla şêrê kebîrî bi qenda kutikîyo vejo.

Mêşi, xwu gildê dari serra nişkêra bi ğarikêndo şidênayeya verdana pirnikda şêrî ser. ‘Hendo ki xwu bi pêtêna verdan ci ser, qayîla bi nê liv û derberda xwuya peyêna şêrîro do û mexsed şêr ne bido, ne bigîro.

Tam no fek di parzaneyê ci raştê konikan yeno û mêşi pa darda bena, pa diskîyaye manena. Mêşa to ata nata perpizêna, vana:

-Haho! Haho! Kes çinîyo? Mi bireynê! Mi bireynê!

Mêşi ‘hendo ki werdîya, nêşena vengê xwu bi kesî resno. Qe ‘heywananên jî vengê mêşeri nêaşnaweno. Ney serra ‘hêrs û ğezebê şêrî tenekên anişeno, serseyên bin di vekewno.

Mêşa kebîrkari qando ki konikîra bireyo, tim û tim perpizêna, laberê çendi ki prerpizêna, ‘hendna po diskêna û tede manena.

Wel’hasilê kelamî mêşa kebîrkari bi kebîreyda xwuya nê konikî mîyan di gan dana.

13.03.2014 SUWÊREK’i

Açarnok:Şaban ŞENATEŞ