ŞITFROŞ

ŞITFROŞ

            Vanê wextênra me’hlada Milla Nesredîn’î di şitfroşên beno. Vanê no şitfroş manganê xwu doşeno tepîya, tayên jî awi dekeno de û bi no ‘hesaba şitê xwu zeyîdneno. Şitfroş, şitê xwu hem dûkan di roşeno, hem jî şino kuçan di roşeno. Vanê şitfroş:

-Şiiiit, şito pak û delal, şito teze, şit û şit vano û kuçe bi kuçe geyreno, şitê xwu roşeno.

Vanê şito ki, masto ki roşeno jî bê şitî û mastî bi ‘hemî çî maneno. Hele qeymağê ci tew pers mekerê! Şitfroş, qando ki şar bi cîya ‘emel bikero, gîno dinyayên şal û şapikîy, dinyayên kule’hîy anceno xwu ‘sere, mîtroyên û nîm jî tizbanê granan keno xwu dest û şeq şeq şeq anceno, vano wa şar vajo no millao, no karo suxte nêkeno. Asas şitfroş zeki bi nê ‘haldê xwuya vajo;

Şitê mi ‘helalo, şitdê mi serra şit çinîyo, şitê mi xaso, tamdê şit û mastdê mi serra tam çinîyo. Kiştênra şit û qatiğê xwu roşeno, kiştênra şarî sero kebîrey keno. Vanê a serri şitfroş perî nano perî ser, malî nano malî ser. Goreyê ‘hesabdê şitfroşî gereg serra ci bol weş şiro. Laberê serri û ‘hesab bi şitfroşî nêmaneno.

Wel’hasil a serri vanê bol çetin ravêrena. Firtiney û sêlawîy û laserîy û yağerîy û tofanîy û felaketîy pêserî û pêdima zêdê torga varenê. Şitfroş a serri xeberanê xeyrî nêgîno, tim xeberê nebixeyrîy yenê ci goşî. Zirar û zîyanan ne ti pers ki, ne jî ez vajî. Laserîy yenê kerîyanê çarwandê şitfroşî kenê xwu ver û benê. Axurîy û merekîy û kozîy û gewê şitfroşî bi ‘erdo benê jewîy û zeki corra cirê bela û bêterîy bêrê, zeki yanqere pro şano. Bi no şikla aşatme nêkeno, ‘hemî çîyê xwu keno vinî. Şitfroşdê to rî di ne şênaî manena, ne kêf, ne jî ‘heyf. Taqet û mecalra kewno, lingan keno anverro.

Milla Nesredîn rojên dûkandê ci verra ravêreno, zêdê verî nêşeno vajo:

-Kerem ki, xwoca bê tasên doyêndê minê honikî bişimi.

Şitfroş kotî, do kerem kerdeni kotî!

Milla Nesredîn winîno ki şitfroş rojida xwu di nîyo, veyêno ci û vano:

-Hey şitfroşo ‘heyran! Tîyê kotî di, xeyro, silameteya, se bîyo? To rî di meymenet nêmendo!

Wel’hasil şitfroş werzeno pay, bejn û bala xwu mojneno Milla Nesredîn’î. Tabî ki taqet û hêlera kewteo, ci fekîra qisa nêvijêna, ‘hesretê mizgînîyênda werdîkekîyo, nêşeno xwu sero vindero, eger kardî bierzîyo bi ci, ci ganîra gonî nîna.

Milla Nesredîn nê ‘halîya tepîya fina kewno qisa û pers keno, vano:

-Hemberîyan xeyro, se bîyo, no çi ‘halê nê dûkandê vila bîyayîyo? To dûkan kerdo virt û vila, dûkan to sero bîyo çir çila. Şitfroş verpers keno û vano:

-Xwoca ti zanê serri çetin ravêrdi ew sero jî zimistanî da maro. ‘Heywan bolê ci veyşan mend, tayênê ci serdanra merd, tayêni nêşa şit bido, tayên ‘heywanê mi laseran ver şî. Axurê mi, merekê mi, gewê mi mi sero amey war, tofan û felaketîy gunay miro, zirar û zîyanê mi sero zêdê torga amey war!

No fek di fenîy û ‘hîlekareya şitfroşî yena çimandê Milla Nesredîn’î ver, Milla Nesredîn nînan nano ser û vano:

-Ti do bi nê zirar û zîyana razî bê! Wa bêro to vîrî, wexto ki to awi dekerdê şitî mîyan, wexto ki bi no ‘hesaba şit û malê xwu zeyîdnayê, şarî kemênayê, şarî je’hr werdê, to zeyîdnayê û torê weş bî. Xwu vîra meki ki to bi babeta bol malo ‘heramo pêdaye kerd xwu pêlekî! To bol pîzey veşnay, to bol qelbîy şiknay.

Na şit’herameya xwu bîya xwu vîrî, pey meqe’hrî, hewna bol ‘sereyê to do bitewo, pîzeyê to do bitewo, ti do hewna bol vinî kerê! Çiçîyo ki to kerd, ame to ‘seredi. To dî vanê ‘’çîyo ki virda bêro, wirda jî şino’’.

                                                                                            Açarnok: Şaban ŞENATEŞ

                                                                                             06/09/2013 Suwêrek’i

BINVAJE: Bi Tawsîyedê MEB.’îya 100 Eserandê Weçîneyanra 21. Qandê Sinifandê 1’î, Kuşatandê Milla Nesredînî’ra Weçîneyao, Weşanê Zambakî’ra, açarîyayeyê ‘’Sütçü’’yo.