VAJEYA DIDÎ

VAJEYA DIDÎ

‘’Bîsmîllahîrra‘hmanîrra‘hîm’’

                                            ‘’Ellezîna yu’mînûna bî’l-ğeyb’’

Eger ti qayîlê îmanî di çi se’adet û re’hmetêndo gird, ew çi tam û re’hateyênda bêteri bivînê, biewnî nê ‘hîkayedê temsîlîra û goşdarey biki:

Wextêra di merdimîy hem qandê kêfî, hem jî qandê tîcaretî kewnê ray û şinê seya’hatên. Înanra jew xwodbîn û bêtali’h bî şî kiştên. O bîn jî xwudabîn û bextîyar bî, şî kişta bîni.

Qando ki merdimo ki xwodbîn hem xwodgam, hem xwodendîşo, vera cerîmedê bedbîneyda xwu, xwu çiman di guneno welatêndo bol xrab. Nê welatê ney di hergi merdimê ‘acîzîy û bêçareyê zor û zodareyda nê zaliman dest di haho kenê. No merdim, hergi ca û geyrayîşdê xwu di wina ‘halê axîn û waxîni vîneno. Welat, pêro kewto şiklêndê şînxaneyêndê umûmî bin. Bixwu jî qando ki no ‘halo çekûdaro biçîle cira nêaso, bêserxoşey tey çare nêvîneno. Çiki herkeso cira dişmen û ğerîb aseno. Ew çoşmanra jî cenazanê bixofan û sêkuranê bêomidan bermî di vîneno. Wijdîyanê ci, ci ‘ezabî mîyan di verdano.

O bîno xwudabîn xwudaperest bî, heqendîş bî, ew whêrê xulqdê hera û rindî bî. Xwu çimî di kewno welatêndo bol weş. Îşte no merdim hergi ca di, hergi geyrayîşdê xwu di şênaîyênda şên û umûmî vîneno. Hergi ca di şabîyayenên, hergi ca di kormişkanên, hergi ca di mîhrîcanên, hergi ca di zîkr û cezbexaneyên, ew hergi ca di roşanêndo şêno umûmî vîneno. Herkes cirê ğerîbdost, herkes cirê merdim û merdimşînas aseno. Welatî ‘hemî di vatenanê ‘’coydar bê û berxwudar bê’’yan aşnaweno, ew cira terhîsatêndo umûmî aseno; ‘heme ca di bi şênemegîya tehlîl û tekbîran vero vengê niqaran û zirnayan û lûlîyandê oxir kerdena eskeran aşnaweno.

Bêtali’ho siftekên hem vera qe’hr û qotikandê xwu, hem jî vera qe’hr û qotikandê şarî qe’hrêno. Laberê no merdimo bextîyar hem vera şabîyayenda xwu, hem jî vera şabîyayenda şarî şa beno. Ew hem boya xwu hera keno, hem jî tîcaretêndo weş kewno ci dest. Ellahdê xwurê şukur keno, dima ageyreno raştê merdimdê bînî yeno, cirê vano: ‘’ Yahû ti bîyê ze dîwane! Xrabeya ki to pîze da, daya to rîro; huwaten û kêfweşey aya torê bermî, ew terhîs jî oyo torê virran kerdiş û talan bîyayîş aseno. Aqilê xwu arêdi xwu ser, qelbê xwu safî ki. Ta ki no perdeo bimûsîbet to çiman verra wedarîyo, ti raştî bişê bivînê. Heqqeten welato ki Melîkê ci son’hed ‘Adîl bo, mer’hemetkar bo, besteperwer bo, dûzanperwero muqtedîr bo, ew muşfîq bo zêdê şikdê toyê wehmî xrab nêbeno. Hem welato ki tey eserê averşîyokîy estîy bê û averşîyokeya ci çiman vero bo, zêdê asayîşdê toyê wehîmkarî nêbeno û nêaseno.’’

Dima aqilê korbextî ame ci ser, poşman bî, va: ‘’Heqqeten ez bîbîya dîwane, ez bîbîya xînti! Ellah tora razî bo ki, to ez ‘halêndo ce’hnimîra reynaya.’’

Hey nefsê mino kor! Bizani ki o merdimo siftekên kafiro. Yan jî fasiqêndo cahîlo. No dinya, çimandê ey vero şînxaneyêndo umûmîyo. Ey çiman vero coydar, o sêkuro ki sîllandê abirrîyayîşî û vinî bîyayîşî vero oyo tim bermeno. ‘Heywan û însan jî o ‘ewareo ki lepandê ‘ecelî bin di oyo tim parçe beno. Mewcûdato ki girdo û zê ko û dengizano jî ey çiman vero cirê zêdê ze cenazandê biri’h û bixofîyo. Ew hewna zêdê nînan, ewhamê cîyê canxraş û cankeşê ki ci ‘helênenê, kufr û serşîyayenda cira vijênê, bi manewîyeta ci încîrağî kenê.

Merdimo bîn jî mumîno îmandaro. Cenabê Heqî şînasneno, ci tesdîq keno. Çimandê ey vero no dinya, zîkirxaneyêndo re’hmanî, te’hlîmgehêndo beşerî û ‘heywanîyo. Ew meydanê îmtî’handê îns û cinnîyo. Eyrê mergê înasanî û ‘heywanî jî pêro terhîsêno; kê ki wezîfeyê coydê xwu dî û ard ca, do bi şênemegîya, bêqe’hr û bêfelaket, bi şabîyayena nê dinyadê fanîra şiro adinîya heqîqî; ta ki ê wezîfedarandê bînanrê jî ca abîyo, ê jî bêrê nê meydandê îmtî’hanî di bixebitîyê û wezîfeyê xwu bîyarê ca. Zayena ‘heywanî û dinya amîyayena beşerî jî pêro riştena eskerey û wezîfedê înana, ew sîle’hî bin kewtişê cîyo. Coydar(zî’heyat) pêro eskero, wezîfedaro, mesrûro, şabîyayeo, ew me’hmûro serraşt(misteqîm)o razî bîyayeo. Veng jî pêro, yan zîkr û tizbeantişê destpakerdenda wezîfî, ew şukr û oxînîna ki paydosîra yenoyo, yan jî delaleya kar kerdîşîya.

Nezerdê ê mu’mînî di mewcûdat(bîyaye) ‘heme Seyyîdê Kerîm’î û Melîkê Re’hîm’îrê dostêndo xizimkar, dostêndo me’hmûr, ew kitabêndo şîrino. Hewna zêdê nînan xeylên îmanê tamweşîy û gandarîy û coydarîy û boyweşîy îmandê eyra herrikênê, vijênê teber û gan danê ci.

Dêmağ kî îman, xwu mîyan di dendikênda Tûba’ya Cennetî’ya manewî çarneno, ew kufir jî xwu mîyan di toximê Zeqqumê Ce’hnimî’yo manewî nimneno.

Dêmağ ganweşey û silametey sirf Îslametey û îmanî da. Madamo ki winao, gereg ma jî tim û tim vajê, ‘’El‘hemdûlîllahî ‘ela dînî’l-Îslam we kemâlî’l-îman’’

Telîfkar: Bedîuzzaman Saîd Nûrsî                                                           Açarnok:

Rîsaleyê Nûrî(Sözler)’ra açarîyao.                                                    Şaban ŞENATEŞ

04/05/1999 MEYMANDAR